Missionary ten Mizorama nausen tihhlumna tih tawp tura an puih dan

Missionary ten Mizorama nausen tihhlumna tih tawp tura an puih dan


All in one
Mon, Jun 26, 2023


Kristian missionary-te hian hnam nunphung, khawtlang leh sakhua lamah Mizoram dinhmun siam\hatna kawngah hmun pawimawh tak an chang tih hi thu dik lo a ni lo. Tualchhung nunphung thlak danglam leh an rinna tihdanglamna kawnga an chanvo avanga sawisel an nih fo laiin, he bial hmasawnna atana an thawhhlawkzia hriat chian a pawimawh hle.

Mizorama Kristian missionary-te sawiselna ber pakhat chu an rinna Mizote chunga nghah a, tualchhung nunphung an tichhia a ni. Entîr nân, Mizo ṭhenkhat chuan Mizote zînga Zosap tia an hriat lar British missionary-te chuan Mizo zînga zu in dan phung chu an thai bo a, a remchan dan anga zu in thei lo nia ring turin thluak an silfai niin an puh. Hei hian he biala zu insualna a tipung niin an sawi. Amaherawhchu, Zosap-te hian tlin lohna nei mah se, state chhunga thil tha lo zawng zawngah mawhpuh theih an ni lo tih hriat a pawimawh. Zosap-te hian Mizo zu in nunphung titawp a, Mizo Kristianna chhunga zu in chu sualah siamin, chu chuan sorkar policy-ah nghawng a nei leh ta a, state chhunga ruihhlo leh zu hmansualna hripui leng hi indirect-in an thawhpui mai thei tih hi a dik a ni.

Tunah hian Mizoram hi “dry state” a ni tawh a, sakhaw leh khawtlang dinhmun avang hian, “dry state” a nih thu hi sawiseltuten zu leh ruihhlo kaihhnawih hmansualna a hluar chhan ber pakhatah an tarlang fo thin state chhungah a awm a ni. Chuti chung pawh chuan Zosap missionary-te hi bawm zim tak pakhatah dah lovin, Mizo zawng zawng zinga an thiltih leh an mission enin, an famkim lo nachungin, mite hamthatna kawngah pawh an thawhhlawk hle tih kan hriatthiam a pawimawh Mizo khawtlang.

Missionary-te thawhhlawk ber pakhat chu hriselna leh zirna lamah a ni. Kum zabi 19-naah khan Mizo khawtlang hian tunlai healthcare kan nei tlem hle a, hmeichhiate tan pawh zirna hi a awm lo tak zet a ni. Missionary-te hahchawlh lova thawhrimna chuan Mizo khawtlangte chakna a siam a, kum zabi 20-naah pawh tunlai hriselna leh zirna an neih theih phah a ni. Mizote hian history hautak tak leh nunphung danglam bik an nei a, mahse khawtlang tin ang bawkin mipuite pawh rinna dik lo leh thil pawi tak takte hnuaiah an awm ve bawk.

Mizo nunphung kawng tam tak, pawi lo tak takte chu tunlai khawvel leh Zosap missionary-te thiltih avanga hmanlai tawh lo a nih laiin, khawtlang tichhe thei thil rapthlak tak tak tam tak pawh Zosap-te’n an titawp ta a ni.

Heng thil tih zinga pakhat, missionary-te puihnain colonial hunlaia tawp tawh chu tuna hriat hlawh lo tak, naute thah dan a ni a, naute chu an nu thih hunah an tihlum emaw, nung chungin an phum emaw a ni. Tunah chuan hei hi tih dan phung a ni tawh lo, tunlai hun hmaa Mizo zawng zawng hian an nu an thih khan an naute an that vek lo a, mahse, a that lohte pawh chu chutih laia Mizo khawtlang zinga healthcare system tha lo tak a awm avangin an naupan laiin an thi fo thin. A tawi zawngin, kum zabi 19-na tawp lam leh kum zabi 20-na tir lam khan Mizoramah nausen thihna pawh hi rintlak takin a sang hle a ni.

Mizo mipui zinga nausen thah dan hi Mizo history-a hriat hlawh lo deuh a ni a, a chungchang hi a tam thei ang berin khawn khawm theih a ni lo. Amaherawhchu, record tlemte kan hmuh theih a\angin Mizo nu nau neih laiin a thih emaw, nausen hnute hnute hnutchhiah a thih emaw chuan chhungkuain naute chu nu nen an phum chu thil awmze nei tak a ni. Hetiang thil hi thil tha lo tumna avanga tih a ni lo va, naute ngaihtuah avanga tih a ni zawk.

Comments